Prawo dla Ludzi bierze pod lupę ostatnie konsultacje publiczne Komisji Europejskiej w ramach oceny obecnych ram prawnych UE w zakresie kontroli tytoniu. Po raz pierwszy tak wielu obywateli UE tak jasno wyraziło swoje życzenia dotyczące alternatywnych produktów tytoniowych.

W maju 2022 r. w konsultacjach publicznych wzięło udział ponad 24 tysiące respondentów, w tym aż 1094 osoby oraz 16 instytucji z Polski. Nie zabrakło również naszej koalicji. W opublikowanym stanowisku podkreśliliśmy jak istotne jest uwzględnienie polityki redukcji szkód w procesie rzucania palenia. Warto zauważyć, że nasze zdanie podziela prawie połowa respondentów z Polski, którzy domagają się uwzględnienia alternatywnych produktów dla papierosów tj.: papierosów elektronicznych, podgrzewaczy tytoniu oraz woreczków nikotynowych, w walce z nałogiem tytoniowym.

Stanowisko Komisji w procesie odchodzenia od uzależnień od tytoniu, zmienia się jednak niesymetrycznie wolno w porównaniu do rozwoju badań w świecie a nauki. Niemniej dzięki zaangażowaniu różnych ekspertów, organizacji pozarządowych oraz środowiska akademickiego, sytuacja ta stopniowo poprawia się. Przez ostatnie dwa lata aktywnie obserwowaliśmy pracę Komisji Specjalnej ds. Walki z Rakiem przy Parlamencie Europejskim. Dzięki interwencji polskich waperów nasi przedstawiciele w Europarlamencie złożyli poprawkę do raportu Komisji, która potwierdziła, że wapowanie odgrywa kluczową rolę w rzucaniu palenia. To znaczący krok naprzód w naszej walce o ratowanie życia poprzez wprowadzenie strategii redukcji szkód spowodowanych używaniem tytoniu. 

Nasze stanowisko znalazło swoje potwierdzenie w unijnych konsultacjach. Około 20% respondentów z Polski wyraziło swój głos w sprawie wprowadzenia ograniczeń smaków i aromatów płynów do e-papierosów. W przypadku nieskuteczności innych form leczenia mających na celu całkowite zaprzestanie palenia, alternatywnym krokiem jest rezygnacja z tradycyjnych papierosów, na rzecz stosowania produktów alternatywnych, tj. elektronicznych papierosów z zerowym wkładem nikotynowym. Tego typu systemy powodują mniejsze zagrożenie zdrowotne i nie łączą się z aż tak niekorzystnym wpływem na zdrowie jak palenie tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Dla osób, które chcą rzucić palenie stosując strategię redukcji szkód, brak możliwości wyboru smaku płynu jest poważnym utrudnieniem.

Wielu z respondentów stwierdziło również, że alternatywne wyroby tytoniowe w tym e-papierosy, nie powinny być regulowane na takich samych zasadach jak tradycyjne wyroby tytoniowe. Jest to wyraźne przesłanie dla decydentów, że regulacja w zakresie silniejszej regulacji rynku e-papierosów wraz ze skróceniem czasu przebiegu konsultacji (w 2010 r. konsultacje publiczne trwały aż 3 miesiące) stoi w kontrze do głosu obywateli. 

Kwestie dotyczące redukcji szkód zauważają również eksperci zdrowia publicznego oraz naukowcy. Wśród 16 organizacji z Polski znalazły się między innymi Polskie Towarzystwo Chorób Cywilizacyjnych, które podkreśliło, że „procedury wprowadzania na rynek produktów alternatywnych zawierających nikotynę powinny obejmować również ocenę potencjału redukcji ryzyka w przypadku mniejszej ekspozycji konsumenta na związki szkodliwe w porównaniu z dymem papierosowym. Jeśli całkowita delegalizacja produktów tytoniowych nie jest możliwa to odpowiednie oznaczanie przebadanych przez publiczne ośrodki naukowe alternatywnych produktów o takim potencjale pozostaje w interesie zdrowia publicznego. Wskazane rozwiązania mogą stanowić skuteczny krok w kierunku całkowitego wyeliminowania tradycyjnych papierosów z rynku”. Swoim głosem dotyczącym alternatywnych produktów do papierosów podzielił się również m.in. dr Jarosław Walczak z IPPT PAN, mówiąc, że „decyzje dotyczące podgrzewanych wyrobów tytoniowych lub e-papierosów na poziomie regulacyjnym powinny być podejmowane oddzielnie od zwykłych papierosów”.

Już wkrótce będzie kolejna okazja, do podzielenia się swoimi poglądami na temat proponowanych zmian w polityce UE dotyczącej wyrobów tytoniowych i nikotynowych. Będziemy informować oraz na bieżąco przyglądać się nadchodzącym konsultacjom publicznym!